يكي از عرفا و زهاد مشهور كه در اوائل قرن هشتم هجري در اصفهان زندگي مي كرده است بابا قاسم اصفهاني است كه پس از چند قرن مزار او همچنان زيارتگاه مردم اصفهان است.در مورد كلمه بابا توضيح اين نكته ضرورت دارد كه از قرن هشتم تا دهم هجري عده اي از عرفا صوفيه در اصفهان زندگي مي كرده اند كه عنوان بابا داشته اند از بررسي متون تاريخي و شرح حال اين بزرگان چنين استنباط مي گردد كه اين كلمه را براي احترام و بزرگداشت به نام آنها اضافه مي كرده اند.به هر حال بابا قاسم در مدت حيات در شهر اصفهان با عزت و احترام زندگي مي كرد و در مدرسه اي كه در محله طوقچي به نام او ساخته بودند تدريس مي كرد.

پس از درگذشت او مريدان و شاگردانش وي را نزديكي مدرسه اش به خاك سپردند و يكي از شاگردان به نام سليمان ابي الحسن طالوت دامغاني بر مزار او مقبره و آرامگاهي بنا كرد. گنبد بقعه هرمي شكل 8 ترك است كه هر دو ترك آن با خط بنائي و كاشي معرق لاجوردي بر زمينه آجري اسماء الهي منقوش است. بر گردنه گنبد هم جملات و عبارات مذهبي تكرار مي شود. بر كتيبه تاريخي سردر مقبره به خط ثلث با كاشي سفيد معرق بر زمينه لاجوردي و تاريخ 741 نام باباقاسم و باني مقبره آمده است.

در نماي مقابل سر در به خط بنايي آجري بر زمينه كاشي فيروزه اي جملاتي نقش شده است. كتيبه اي كه در قسمت فوقاني نماي خارجي سر در مقبره نصب شده بيانگر تعميراتي است كه در سال 1044 هجري مقارن سلطنت شاه صفي به وسيله شخص نيكوكاري به نام آقا زمان در گنبد انجام گرفته است.بر در چوبي مقبره نيز با خط ثلث برجسته عبارات مذهبي منقوش است.

داخل بنا شبستان نفيس و بي نظيري است كه طاق آن با آجر چيني بي نظير مقرنس كاري شده است. در اين گنبد دو كتيبه كه با كاشي معرق ساخته شده اند ديده مي شوند. كه يكي از آنها بر اطراف شبستان و زير گردن گنبد نوشته شده و حاوي عباراتي از قرآن مجيد است.كتيبه ديگر كه زير كتيبه اول نقش شده به نام باني بنا اشاره مي كند. در داخل بقعه بابا قاسم يك سنگ قبر قديمي موجود است كه اسامي چهارده معصوم بر آن نوشته شده است. اين سنگ قبر مربوط به مزار شخصي به نام پهلوان ميرزا علي است كه تاريخ 985 به زبان عربي بر آن نوشته شده است.

از عماراتي كه به نام خانقاه شيخ ابومسعود رازي يا بقعه مسعوديه معروف بوده است امروز جز سردري قابل توجه و بسيار زيبا چيزي برجاي نمانده است. اين محل درگذشته هاي دور قبرستان عمومي اصفهان بوده و حافظ ابونعيم مورخ و محدث و دانشمند بزرگ نيز در همين محل به خاك سپرده شده است.(متوفي به سال 430 هجري قمري برابر با 1038 ميلادي).

شيخ ابومسعود رازي از محدثين و دانشمندان نامدار قرن نهم هجري است كه پس از مرگ يك مجموعه شامل چهارسو و حمام و باغ بسيار بزرگي در كنار مزار او ساخته شد و به درب شيخ شهرت يافت. سردري كه اكنون باقيمانده و بيانگر معماري و خطاطي دوران آق قويونلوها است كتيبه اي است كه با كاشي مينائي تزئين شده و آنرا با شكوه و بسيار زيبا توصيف كرده است.

اين كتيبه در دو سطر يكي به خط ثلث جلي به رنگ سفيد و ديگري به خط ثلث با حروف ريز طلائي برزمينه آبي نوشته شده است. اين كتيبه در زمان يعقوب فرزند اوزون حسن آق قويونلو نوشته شده و كاتب آن كمال الدين بن شهاب يزدي و تاريخ آن 895 هجري قمري است. به نظر بسياري از محققين و پژوهشگراني كه در باره معماري و كاشيكاري دوران ايلخاني بررسي كرده اند كاشيكاري اين سردر بعدها الهام بخش بسياري از كاشي كاران اصفهان بوده است.

يكي از مشايخ و علماء قرن هشتم هجري مسعود بن عبدالله بيضاوي معروف به باباركن الدين است كه در زمان سلطنت ابوسعيد پادشاه مغول در اصفهان مي زيسته است اين مرد بزرگ در سال 769 هجري قمري وفات يافت و در ساحل جنوبي زاينده رود مدفون گرديد.

مقام علمي و زهد و ورع اين مرد بزرگ باعث شد تا در طول زندگي با نهايت احترام زندگي كند. اين احترام و عزت پس از درگذشت وي نيز برقرار بود بطوريكه عده بسياري از مشاهير علماء و فقها و شعرا و خوشنويساني كه در اصفهان و ساير شهرهاي ايران درگذشتند در مجاورت او به خاك سپرده شدند.

از آن زمان اين محل به تدريج به گورستاني بزرگ تبديل شد و به نام قبرستان باباركن الدين معروف شد. به طوريكه بسياري از سياحان و محققين اولين سنگ قبر موجود در مزارستان تخت فولاد را متعلق به او ميدانند.

مقام علمي و عرفاني باباركن الدين سبب شد تا در اواخر حكومت شاه عباس اول صفوي ساختمان و گنبد ممتاز بقعه او شروع شود و در سال 1039 هجري قمري يك سال بعد از فوت شاه عباس به پايان برسد. اين بقعه كه شبيه به گنبد باباقاسم مي باشد گفته مي شود  به شكل كلاه درويشان است. نماي خارجي بقعه باباركن الدين و سر در آن كاشيكاري شده است. قاعده اين گنبد پنج ضلعي متساوي الاضلاعي است كه پنج ايوان مشابه بر گرداگرد محوطه زير گنبد ساخته شده است.

به يكي از اضلاع اين پنج ضلعي پيشخواني اضافه كرده اند. در اين پنج ضلعي گردني نهاده اند كه آن نيز چند وجهي است.

بر اين گردن سقفي برپا شده كه گنبد داخلي را مي پوشاند اين سقف مخروطي شكل، با كاشيهاي زيبا كه نقوشي به رنگ هاي آبي دريايي، سياه و سفيد بر زمينه آبي فيروزه اي داشته مزين بوده است.

در داخل يكي از ايوان هاي آرامگاه بابا ركن الدين واقع شده و بر روي آن سنگ مرمري به طول بيش از 2 متر و عرض 16/1 متر قرار دارد. قطعه سنگ مرمر نفيسي نيز به طور عمودي بر آن نصب شده است. كتيبه اين سنگ از نظر حجاري و زيبايي خط در عداد شاهكارهاي موجود در اصفهان مي باشد.

كتيبه سر در نيز به خط ثلث بسيار زيبا به رنگ سفيد بر زمينه كاشي لاجوردي رنگ به خط محمد صالح اصفهاني و تاريخ 1309 نوشته شده است در زير اين كتيبه نيز لوحي از سنگ پارسي مربع شكل نصب شده است. بر اين سنگ تاريخ 1200 هجري قمري كتابت شده و نام ميرزا محمد نصير بايزيدي بسطامي آمده است اين شخص در اين تاريخ بقعه را تعمير و مرمت كرده است.

در مجاورت مقبره باباركن الدين چند اتاق كوچك مربوط به يكديگر وجود داشته كه يكي از آن ها به چله خانه معروف بوده و سابقاً دراويش در اين قسمت چله نشيني مي كرده اند.

در شرق ايوان ورودي بقعه باباركن الدين اتاق كوچكي است كه مرحوم  محمدجواد مجدزاده صهبا به خاك سپرده شده است. اين مرد از دوستداران واقعي بناهاي تاريخي و ميراث هاي فرهنگي بود كه در مدت رياست وي بر اداره باستان شناسي اصفهان بسياري از آثار اصفهان و ساير شهرهاي استان از خطر انهدام نجات يافت. سنگ مزار مرحوم صهبا كه آن نيز شاهكاري از خوشنويسي است تاريخ فوت صهبا را در سال 1324 شمسي نشان مي دهد خطاط اين سنگ كه با خط نستعليق برجسته كتابت شده مرحوم جعفر آل ابراهيم است.

به طور كلي بقعه باباركن الدين با گنبد بسيار زيباي آن علاوه بر آن كه آرمگاه ابدي يكي از عرفا و زهاد و دانشمندان قرن هشتم هجري است بيانگر هنر هنرمندان و استادكاران و معماران و كاشيكاران برجسته عصر صفوي است كه علاوه بر نمايش هنر معماري نمايانگر هنر خوشنويسي خطاطان بزرگ ايران در زمان صفويان و قاجار مي باشد.

يكي از اماكن مقدسه اصفهان ستي فاطمه است كه مردم اصفهان به آن اعتقاد دارند و مي گويند فاطمه صغري دختر حضرت موسي بن جعفر(ع) در اين محل مدفون است اما در كتب و منابعي كه امامزادگان را معرفي مي كنند نامي از آن ديده نمي شود.

به هرحال، ساختمان صحن و بقعه ستي فاطمه به زمان صفويه مربوط مي شود. در داخل بقعه ستي فاطمه و در اطراف گنبد اشعاري با خط نستعليق سفيد بر زمينه لاجوردي به چشم مي خورد كه تاريخ آن 1242 هجري و زمان فتحعليشاه قاجار است. اشعار مزبور حاكي از آن است كه شخصي به نام محمد علي خان قبه اين آرامگاه را ساخته است.

بقعه شاهزادگان، در ضلع جنوبي صحن ستي فاطمه قراردارد كه بناي آن در زمان شاه عباس دوم صفوي ساخته شد و داخل آن با گچبري و سطح بيرون آن با كاشيكاري تزئين شده است. در داخل بقعه كتيبه اي برجاي مانده كه قسمت هائي از آن از بين رفته است. در اين محل نوه هاي شاه اسماعيل اول مدفون هستند كه در سال 1041 هجري قمري به دست شاه صفي يكي از سلاطين بيرحم صفويه كشته شده اند. علاوه بر اين شاهزادگان كه در كودكي كشته شده اند،‌ فرزندان يكي از سرداران شاه عباس اول نيز در اين محل به خاك سپرده شده اند.

بر روي قبور شاهزادگان سنگ هاي يكپارچه مرمري نفيس قرار دارند كه منقش به نقوش مختلف مي باشند. هركدام از اين سنگ ها داراي يك كتيبه در قسمت بالا و اشعاري در اطراف به خط نستعليق هستند.در ضلع جنوبي داخل بقعه شاهزادگان نيز بر يك قطعه سنگ مرمر بسيار شفاف كه به حالت عمودي در قسمت پائين ديوار نصب شده اشعاري نوشته شده است. يكي از سنگ قبرها تاريخ 1041 هجري قمري را برخود دارد و خوشنويس مشهور عصر صفويه محمدرضا امامي آن را نوشته است.