قديميترين كنيسه اي كه در اصفهان وجود دارد (كنيسه عمو شعيا) در محله جوباره است كه از لحاظ هنري، هيچگونه تزئيناتي ندارد و فاقد جنبه هاي معماري جالب توجه است.

به نوشته دكتر هنرفر يهوديان اصفهان (در سال 1350 شمسي) 20 كنيسه داشته اند كه دو كنيسه در محله دردشت يك كنيسه در محله گلبهار، شانزده كنيسه در محله جوباره و يك كنيسه نيز در فلكه شاه عباس (فلسطين امروز).

يكي از محققين كليمي تعداد كنيسه هاي اصفهان را 12 عدد ذكر كرده اند. به گفته اين پژوهشگر معماري اين كنيسه ها كاملاً مشابه با كليساي ارامنه است. با اين تفاوت كه كنيسه ها هيچگونه تزئينات داخلي ندارند. علت نيز اين است كه يهوديان تصاوير انسان را بر ديوار رسم نمي كنند. از نقطه نظر نوع شناسي، ساختمان هاي كنيسه ها، غربي - شرقي بوده و بيشتر آنها مربوط به دوران قاجار هستند. كنيسه ها از نظر تزئينات داراي كاربندي تصوير سازي هستند. اين كنيسه ها فاقد سكوهائي هستند كه مراسم مذهبي روي آنها انجام مي شده است. در حال حاضر، كنيسه هاي يهوديان اصفهان عبارتند از:

كنيسه ملايعقوب - كنيسه ملانيسان- كنيسه ملاربيع- كنيسه بزرگ- كنيسه كوچك- كنيسه كلي- كنيسه گلبهار- كنيسه اتحاد- كنيسه دكتر داوود و ...

نزديكترين كنيسه يهوديان به محله مسلمان نشين در كوچه اي به نام كوچه (پيريالاندوز) واقع شده است. اين كنيسه كه بنائي ساده است داراي گنبدي است كه بالاي گنبد نورگيري تعبيه شده است اين ساختمان از خارج كاملاً ساده و بي پيرايه است.

ذكر اين نكته مناسب است كه در حال حاضر يهوديان اصفهان در محلات ديگر نيز ساكن هستند و از نظر زندگي با مسلمانان هيچگونه تفاوتي ندارند.

به تازگي هفت كنيسه در اصفهان در فهرست آثار ملي به ثبت رسيد.

مردم جلفا اين كليسا را (غريب) مي نامند سال ساخت اين كليسا 1131 هجري قمري است.

قديمترين كليسا در جلفا كليساي يعقوب مقدّس (هاكوپ) است كه در گوشة شمال غربي صحن فعلي كليساي مريم ساخته شده، تاريخ ساختمان آن را سال 1056 ارمني مشخص نموده‌اند (جهت تبديل سال ارمني به ميلادي بايد551 سال به آن اضافه كرد. يعني در واقع تاريخ ارمني 551 سال، كمتر از تاريخ ميلادي است.)بعد از كليساي «هاكوپ» قديمي‌ترين كليساي جلفا كليساي «گيورك» است كه در خيابان حكيم‌نظامي قرار دارد، داخل اين كليسا بسيار ساده است و فقط يك تابلو نقاشي نفيس در قسمت محراب آن نصب شده. اهميت اين كليسا از آن جهت است كه پانزده قطعه از سنگهاي كليساي قديمي «اجميازين» ارمنستان را ارمنيان با خود حمل كرده و بعضي از آنها را در اين كليسا نصب كرده‌اند، اين كليسا يكي از اماكن مقدّسه به شمار مي‌رود.كليساي مريم: ارمنيان جلفا كليساي اوليه خود به نام هاكوپ را كه بسيار كوچك بود وسعت داده و كليساي بزرگتري به نام مريم در آنجا بنا كردند. داخل اين كليسا داراي تزئينات نقاشي و تابلوهاي مذهبي است كه روي ديوارهاي گچي نقاشي شده و داراي كتيبة تاريخي معروفي است. باني آن را يك بازرگان ارمني به نام «خواجه آوديك» معرفي كرده‌اند. او اين كليسا را با چراغها و قنديلهاي زرّين و سيمين و تابلوهاي نقاشي گرانبها و تزئينات ديگر، تماماً با هزينه شخصي ساخته است. خواجه آوديك از تجّار معروف ابريشم در زمان شاه عباس اول بوده است.

از مهمترين كليساهاي تاريخي جلفا در دوره شاه عباس مي‌باشد. اين كليسا در ميدان جلفا و خيابان نظر واقع شده و آن را يكي از تجّار ارمني به نام «خواجه پطرس» با سرمايه خود ساخته است. در داخل آن تزئينات زيبايي اعم از تابلو نقاشي زندگاني حضرت مسيح و نقاشيهاي ديگر وجود دارد. سقف آن مذهّب و گنبد جالب آن تماشايي است. سردر كليسا كتيبه اي دارد كه سال 1627 ميلادي برابر با 1036 هجري را نشان مي دهد. تزئينات طلاكاري كليساي بيت اللحم بسيار زيبا و جالب توجه است

كتيبه سردر اين كليسا حاوي تاريخ 1627 ميلادي برابر با 1036 هجري قمري است سازنده اين كليسا خواجه آوديك است كه در كليسا مدفون مي باشد.