اين حمّام در پشت مطبخ و جنب عمارت دولتي ساخته شده كه يادگاري از دوران صفويه است. گويند زماني كه سيفالدوله، سلطان محمدميرزا، شالودة بناي عمارتي را در اين محل ميريخته، در حين كند و كاوي كه به عمل آمده، اين حمّام از زير خاك بيرون آمده و عجب اينكه سالم و بدون عيب باقي مانده بود. اين حمّام كه يكي از بهترين و زيباترين حمّامهاي زمان خود بود، از سنگهاي مرمر عالي و كاشيهاي مرغوب و ديگر مصالح خوب ساخته شده بود. چند سال قبل آزمندان، به طمع مصالح گرانبهاي آن، حمّام را خراب كرده و مصالح آن را تاراج كرده و به فروش رسانيدند.
از جملة حمّامهاي معروف ديگر اصفهان حمّامهاي زير را ميتوان نام برد:
- حمّام شاهزاده ها، در بازار صباغان اصفهان
- حمّام بيگدلي، در شمال شرقي ميدان نقش جهان
- حمّام خواجو در مغرب چهارباغ صدر اصفهان
- حمّام شيخ بهايي در حوالي مسجد جمعه، از اين حمّام داستانهاي شگفتانگيزي نقل ميشود، از جمله اينكه با يك شمع آب آن گرم ميشده است.
- حمّام سنگ حمّام چيتسازها، در محلّة نو
- حمّام ذوالفقار، در بازار بزرگ نزديك مسجد و مدرسهاي به همين نام
- حمّام رستمخان و حمّام سيفالدين و حمّام ميرزا روح الله در قلعه بزرگ
-حمّام لله بيك، در بازار بزرگ
- حمّام ساروتقي، دربازار ساروتقي
- حمّام شيخ لطف الله، در ظلع شرقي ميدان نقش جهان
- حمّام تراشها، در نزديكي مسجد جامع عتيق
- حمّام مشيرالملك و حمّام شيرعلي كه از شهرت خاصي برخوردار بوده است.
- حمّام كربلايي – از دلقكهاي معروف شاه عباس – كه شهرت خاصي داشته و در دردشت واقع بوده است.
از حمّامهاي ديگر دردشت حمّام ملاشمس، حمّام جوجي، حمّام وزير، حمّام شورا، حمّام شيخ و حمّام آقاشير را ميتوان نام برد.
در محلّه خواجو حدود بيست حمّام وجود داشته است. از جمله حمّام تيموربيك و حمّام مير قاسم بيك. حمّام عباسي نيز از حمّامهاي مشهوري بوده كه در دروازه عباسي قرار داشت.
در ميدان كهنه اصفهان نيز حمّامهاي متعددي بوده كه حمّام ميرزا صدر جهان مستوفي الممالك از همه مهمتر بوده است.
عباسآباد اصفهان نيز كه محل سكونت تبريزيهاي مقيم اصفهان بوده، باب حمّام داشته و مهمترين آنها، حمّام چلپي بوده. اين حمام را چلپي استانبول كه ازتجار معروف زمان صفويه ميباشد نزديك منزل خود در عباسآباد ساخته است.حمّام اسفندياربيك نزديك پل باباركن به دست اسفنديار بيك سردار شاه عباس ساخته شده است. حمّام سعادتآباد واقع در كاخ سعادتآباد به دست يكي از سلاطين صفويه ساخته شده و حمّام سلطنتي بوده است.در جلفاي اصفهان هفت باب حمّام اختصاصي وجود داشته كه هر كدام در يكي از محلاّت جلفا به همان نام شهرت داشته است.
در ميدان كهنه كه محلّه قديمي و پرجمعيت اصفهان ميباشد، حمّامهاي ديگري بوده از جمله حمّام كمرزرين، حمّام تخت، حمّام ميرزا كوچك، حمّام ميرآخورباشي، حمّام فراشباشي، حمّام نقشيان، حمّام ميرزافصيح،حمّام رختشويان و حمّام ميرزاصدر. از حمّامهاي ديگر حمّام پايدار در هارون ولايت، حمّام خاصه تراش، سلماني مخصوص شاه عباس در نيماورد – حمّام ميرزاباقر در مسجد سيد و حمّام ميرزااسماعيل در دارالبطّيخ را ميتوان نام برد.
به طور كلي در زمان صفويه 273 باب حمّام در اصفهان داير بوده، بعضي از اين حمّامها هنوز داير است و بسياري از آن خراب و متروك گرديده است. در قرن اخير بسياري از حمّامهاي اصفهان بهداشتي گرديد و خزينه كه عامل انتقال ميكرب بود به دوش تبديل شده است. داستان مكرم و امام جمعه اصفهان در حمّام عمومي كه باعث بستن خزينهها شد، بسيار آموزنده و از ابتكارات مكرم اصفهاني بوده است. حمّامهاي عمومي به نمرة اختصاصي و عمومي تقسيم گرديده و همه آنها داراي دوش آب سرد و گرم ميباشد
اين حمّام در محلّة بيدآباد، در كنار نهر «فدين» يا «فدن» قرار دارد و با اسلوبي خاص و مصالح عالي ساخته شده، به طوري كه نظر هر بينندهاي را جلب ميكند. در كنار حمام، مسجد و مدرسهاي به همين نام بنا شده و حمّام وقف آنها گرديده است. در كنار آن حمّام كوچكتري ساخته شده تا زن و مرد بتوانند هر دو از حمّام استفاده نمايند.
اين حمّام در شمال شرقي خيابان سپه فعلي و در شمال ميدان چهار حوض قديم اصفهان قرار داشت. اين حمّام را يكي از خواجهسرايان سلاطين صفويه به نام خسروآقا با اسلوب و استحكام خاصي ساخته بود. حمّام خسروآقا از نظر معماري و مصالح ساختماني و وسعت، جزء بناها و آثار تاريخي محسوب ميشد. آب مصرفي آن از چاه تأمين ميگرديد و هم سطح زمين ساخته شده بود و از نظر اكسيژن و بهداشت كمبود نداشت. از اين حمّام بسيار زيبا داستانهاي جالبي به يادگار مانده است. چند سال قبل افرادي ناشناس(!) اين حمّام را شبانه با عنوان و بهانة تعريض خيابان خراب كردند، كه هم از طرف مردم و هنرمندان و علاقمندان تاريخ و فرهنگ و آثار معماري ايران و هم از سوي سازمان يونسكو بسيار اعتراض و سر و صدا ايجاد كرد. حمّام شاه: اين حمّام در بازار اصفهان قرار دارد. اگرچه باني و سازنده آن معلوم نيست اما از مجللترين و زيباترين حمّامهاي اصفهان بوده است. حمام شاه با سنگهاي مرمر و كاشيكاريهاي زيبا و نقاشيهاي ارزشمند تزئين يافته است. در اين حمّام چاله حوضهايي جهت آببازي و شنا وجود داشته كه در حال حاضر هم وجود دارد، ولي چند سالي است كه از آن استفاده نميشود.
اين نوع حمامها كه مورد بحث ما و مورد استفاده عامه مردم بوده، نظر به امكانات مالك يا واقف و معمار آن از نظر وسعت و سبك معماري و مصالح ساختماني به سه نوع عالي، متوسط و معمولي تقسيم ميشده ولي از نظر ساختماني و اسلوب داراي قسمتهاي مشخص و معيني بود.
حدود يك هفته قبل از تحويل سال نو و مراسم نوروز حمّامهاي عمومي به صورت شبانهروزي اداره ميشد. در اين هنگام از سال جمعيّت زيادي از مردم خرد و كلان به صورت دستهجمعي وارد حمّام ميشدند و به استحمام و نظافت ميپرداختند و دست و پايشان را حنا ميبستند و به استقبال نوروز باستاني ميرفتند.