فيروز كوبي يكي از معدود رشته هاي صنايع دستي است كه سابقه تاريخي چنداني نداشته و در حال حاضر هم توليد محدودي دارد و همين امر باعث آن گرديده تا فيروزه كوبي آنگونه كه بايد شناخته نشده باشد هر چند كه زيبايي و گيرايي يك محصول خوب صنايع دستي را با خوددارد.
قدمت فيروزه كوبي به حدود 70سال قبل مي رسد و در آن زمان صنعتگري بنام«يوسف حكيمان» معروف به محمد رضا در مشهد كار فيروزه كوبي بر روي زينت آلاتي نظير دستبند، گل سينه، گوشواره... را شروع كرد. و حدود 20 سال بعد اين صنعت توسط صنعتگر ديگري بنام«حاج داداش» از مشهد به اصفهان برده شد. در حال حاضر صنعت دستي فيروزه كوبي فقط در اصفهان رايج و صنعتگران شاغل در اين رشته نيز همچون توليد آن محدود است.
در اصفهان فيروزه كوبي صرفنظر از جواهرات در ظروفي مانند بشقاب، ليوان، كاسه و گلاب پاش و... نيز مورد استفاده قرارمي گيرد. يكي از كارهاي جنبي صنعت فيروزه كوبي تهيه«زيرساخت» است كه در كارگاه زرگري و به طور جداگانه صورت مي گيرد.
يك فرآورده فيروزه كوب اعم از زيور آلات و يا ظروف عبارت از شيئي است مسي، برنجي، نقره اي و يا برنزي كه ذرات و قطعات ريز سنگ فيروزه بر قسمتهايي از سطوح آن به فرم موزاييك در كنار هم نشانده شده و به اين ترتيب جلوه اي خاص به آن بخشيده مي شود. ساخت و پرداخت چنين فرآورده اي شامل دو مرحله كلي است:
الف) زرگري
ب)فيروزه كوبي
صنعتگر توليد كننده فيروزه كوب در مراحل مختلف كار از ابراز كار و وسايلي نيز بهره مي گيرد كه عمدتاً شامل قالب، چكش، دريل، چراغ گاز، چراغ بنزيني، گاز انبر، انبردست، پنس، منقاش، لوله هاي مختلف فلزي، سوهان و سنگ سمباده است.
نكته حايز اهميت در فيروزه كوبي در درجه نخست نصب صحيح فيروزه برروي فلز است به گونه اي كه داراي قدرت كافي بوده و هنگام پرداخت قطعات فيروزه از آن جدا نشود و ديگر اينكه هر چه ظرف فيروزه كوبي شده پركارتر باشد و قطعات سنگ منظم تر در كنار يكديگر نصب شده باشد و فاصله زيادي در بين قطعات فيروزه ديده نشود كار داراي ارزش هنري بيشتري است
مشكل بتوان گفت از چه زماني هنر مينا كاري در ايران رواج گرفته است. زيرا از روزگاران پيش از عهد صفويه نمونه هايي از ميناكاري در دست نيست وحتي از دوران صفوي هم نمونه هاي قابل ملاحظه اي برجاي نمانده است. لكن در دوران قاجاريه مينا كاري به مقدار كم وجود داشته است و اشيايي مانند سرقليان وكوزه قليان وكوزه و بادگير قليان را ميناكاري مي كرده اند.
رواج صنعت مينا كاري در اصفهان از دوران پهلوي و حدود سال 1310 ه.ش. است و مخصوصاً اين كه اين هنر- صنعت به وسيله يكي از استادان هنرمند و بنام اصفهان يعني استاد شكرا... صنيع زاده بسط و توسعه يافت و شاگرداني در اين مكتب تربيت شدند كه هر يك كانون ديگري در هنر مينا بوجود آوردند.
بيشتر اشيايي كه مينا سازان فعلي به بازار عرضه مي كنندعبارتست از گوشواره، گلوبند، انگشتر، جعبه هاي بزرگ و كوچك آرايش زنانه، قوطي سيگار، جعبه هاي خاتم كاري و مينا كاري، بشقاب مينا، گلدان مينابه اندازه هاي مختلف، تابلوهاي بزرگ و كوچك ميناكاري كه با هنرهاي ديگر مانند طلا كاري و خاتم كاري و مينياتور تركيب مي شود. روي اشياء طلايي و نقره اي هم مي توان مينا كاري كرد ولي اساساً مينا كاري روي مس انجام مي شود.